Çökertme Türküsünün hikayesi

Adı Halil’di.

Van’da doğmuş, daha sonra ailesi ile önce İstanköy’e, sonra Bodrum Karabağ’a yerleşmişti.

Babası demirci ustası, annesi bir çingene kızıydı.

Kardeşleri oldu ama bir namus meselesi yüzünden kız kardeşini öldürdü, sonra da kaçak yaşamaya başladı.

Arada İstanköy’e gidip gelirdi, bir düğünde rumlar Halil’i ihbar edince yakalandı, hapis yattı, tam 7 yıl.

Bu yüzden de rumları hiç sevmedi Halil.

Hapisten çıktıktan sonra bir düğünde Gülsüm’e ( gerçek adı Hafize ) ilgi duymaya başladı. Gülsüm’ün annesi de Bodrum Kaymakamı Çerkes Ömer’in yanında hizmetkarlık yapmaktaydı.

Halil Gülsüm ile olamayacağını anlayınca Gülsüm’ü kaçırıp dağa kaldırdı.

Gülsüm daha önce Kolculardan İbrahim Çavuş ile evliydi, İbrahim Çavuş ile Halil ise yakın arkadaştı. O yüzden de Halil’e yardımcı oluyordu.

Halil ile Gülsüm Yalıkavak Güdür’de bir mağarada yaşamaya başladılar.

Kaymakam Halil’e çok kızgındı, her tarafta onu arıyordu, onu arama çalışmalarından haberdar oldu Halil ve mağaradan kaçarak Yalıkavak Çökertme’ye geldi ( bugünkü Marinanın olduğu yer ).

Amacı bir kayıkla Yunan Adalarına kaçmaktı.

Rum gemici Paho ile anlaştı. Ancak Paho Halil’in Rumlara kinini bildiği için gidip kaymakama ihbar etti.

Plan yapıldı, Bitez’de pusu kuruldu.

Paho dalgaları bahane ederek Aspat üzerinden Bitez’e getirdi Halil ile Gülsüm’ü.

Gece teknede beklerlerken içmeye başladılar, Paho Halil ile Gülsüm’ün içkilerine ” Balık Ağısı ” denilen zehirden koyarak sersemletti.

Paho açık denizden Aspat üzerinden Bitez koyuna girerken pusudaki jandarmanın birisi acele ederek ateş açtı. Bunun üzerine Paho kendisinin de vurulacağını düşünerek tekneyi yanaştırmadı.

Paho Halil ile Gülsüm’ü uyandırıdı Halil ne oluyor diye ayağa kalkarken ayağı kaydı, düşerken açılan ateşle yaralandı ve yakalandı.

Daha sonra da hapiste öldürüldü.

İşte …

Bu olayın üzerine ÇÖKERTME türküsü yazılır.

Hikayesini okudunuz, şimdi sözlerine bakarsanız, bu hikayenin türküye nasıl yerleştirildiğini görebilirsiniz.

Çökertme’den Çıktım (Da Halil’im Aman) Başım Selâmet,
Bitez De Yalısına Varmadan (Halil’im Aman) Koptu Kıyamet.
Arkadaşım İbram Çavuş Allah’ıma Emanet,

Burası Da Aspat Değil Halil’im Aman Bitez Yalısı,
Ciğerime Ateş Saldı, Telli Kursun Yarası.

Güverte De Gezer İken (Aman) Kunduram Kaydı,
İpekli Mendilimi (Halil’im Aman) Örüzgâr Aldı.
Çakır Da Gözlü Gülsüm’ümü (Aman) Kolcular Aldı,

Burası Da Aspat Değil Halil’im Aman Bitez Yalısı,
Ciğerime Ateş Sardı, Telli Kursun Yarası.

*Gidelim Gidelim Halil’im Çökertme’ye Varalım,
Kolcular Gelirse Halil’im Nerelere Kaçalım.
Teslim Olmayalım Halil’im Aman Kurşun Sıkalım,

Burası Da Aspat Değil Halil’im Aman Bitez Yalısı,
Ciğerime Ateş Sardı, Telli Kursun Yarası.

Sevgilerimle,